LAISIENGTHOU MANPHATDAN THEI A SIM DINGDAN

_✍🏻 Pastor M. Thangboi Zou              
Area Pastor, Lamka East Division, MELC

Thumapui: Gingtu mi tampi bang achi leh Hagau a Piching na Hinkhuo zangthei lou uh adiei? chi na ngaisut ngaitai ma? Azieh tampi um na va, Kei mimawl mukhiet dan in, vang Bible simtam lou zieh zong hidin ka gingta hi. Bible ka sim zing veleh nachi maithei, amanphatdan leh asim dingdan nathei lou zieh zong hithei ding hi, tuomi zie’n, tunin I Hagau Hinkhuo uah iphat tuompi theikha uleh chin, “Bible Manphatdan Thei a Sim Ding dan” chi ka hing giel hi. 

Leitung a Laibu minthang pen leh akizuo tampen khu Laisiengthou ahi, Laisiengthou in Gingtute hinkhuo Lampi ding akawmu pie hi, Laisiengthou khu Pasian Kamteng kimuna laibu ahi dan 2Tim. 3: 16 nan, “Laisiengthou zousie Pasian huhakhuma pieh ahi a, thuhil na ding, phawhilna ding, bawlhoina ding, leh dihtatna lam a kithuhilna dingin aphatuom hi” chin agen hi. Misiemten Laisiengthou sim dingdan leh amanphatdan anagente uh eiten zong izuithei uah, iphattuompi thei kha u’leh chin ka hing kaikhawm hi. 

Laisiengthou siem a kigen minthang Dr Wilbur M. Smith in Laisiengthou a Hihna 7 (7 characteristics of the Bible) agente envai:
i) Laisiengthou in khelna amukhie a, I khelna ahing thei sah hi.
ii) Laisiengthou khu I khelna sopsiengna die panpitu hoipen ahi.
iii) Laisiengthou in eite Hagau lam a hatna ahingpie hi.
iv) Laisiengthou in silhoi ibawl dingte ahing kawmu/ genpie/ hil hi.
v) Laisiengthou in khelna Gal douzou din hatna ahingpie hi.
vi) Laisiengthou in I Hinna uh Ga tampi hidin ang panpi hi.
vii) Laisiengthou in Thum dingdan leh silbawl theina ahingpie hi, chin ana gen hi.

Tualeh Pilna leh Damdawi (Doctor) siem a kigen minthang Dr Howard A Kelley in zong, Laisiengthou manphatdan leh sim dingdan hichin ana gen kia hi, tuate ahileh:
i) Laisiengthou na sim chiengin Thumna toh pan in, achi hi (Ps. 119: 18, Josh. 16: 13-15).
ii) Laisiengthou nasim namun a Thutah leh siltha namu khiette Laibu dang khat a gielkhie/ chiemte in.
iii) Laisiengthou nasim chie awltan, Ngaituoh kawm in, na sim namun in agente ngaituoh tha inlen, sim kiekie in.
iv) Laisiengthou nasim chia na lungsim a na koi/ na thei dingte ahileh:
a) Na simna Thupi bang ahiei? chi theikhiet sawm in.
b) A geltu koi? Bangthu ahiei agen, akigel hun amite koite? Bang zui/ bawl ding  thutha aum ei? chite thei khiet sawm in.
c) Khelna ka topsan thei ding bang agen ei? chite suikhiet sawm in.
d) Thupie dang bang akigen aum ei? chite hawlkhiet sawm in.

Laisiengthou simdan chi tampi aum a, nanleh ahoipen leh amanpha pen khu “Kipumpie a Thumna toh panga Laisiengthou simkan a hoi leh phatuom aum sih hi” chin agen hi.

Laisiengthou na sim chienga na bawl/  na thei ding sil 4 igen nalai ding hi, tuate khu:
i) Suichietna (Observation): Laisiengthou nasim chiengin, na sim namun a kigiel bangbang a theidie vielchien/ suichien ding ahi, maw simsim lou ding, hoita suichet detdet a sim ding ahi. Tuachilou in nalam piel kha ding hi, pilvang ahoi hi.

ii) Lekhietdan (Interpretation): 
Tamin agen nuom pen ahileh, na Laisiengthou lekhietna lam toh kisai ahi. Na simna mun a kigielte, koi in koi kunga ana gel/ gen, bang deina zieh a kigiel ahiei chite mukhiet sawmdia lekhiet pan ding ahi, tua chilou a ei hoisa dandan a kimoh lekhiet theilou ahi, na lekhiel leh buoina kipatna hingal ding ahizien in, hoitan suichien masa phot din iki ngen zaw hi.

iii) Ngetna (Application):  Na Laisiengthou simte Hagua a mi masate hinkhuo leh a nasepdan, tualeh Pasian a gindan/ zaudan uh tanchin  ahi hi. Tamna nasim napan sa ngetna hileh, na simte bang a nang inzong na hinkhuo a zatkhiet ding, sulatdia ngetna ahi hi. Mi khen khatten, Laisiengthou asim chiengun, akigente ama hinkhuo a zat theidie umsalou, midangte adia sim, tuabang miten Laisiengthou amanphatdan atheisiem bei sih ding hi.

iv) Akizopmatna (Co-Relation):
Tamin agennuom ahileh, Laisiengthou Hilchetna leh I pomdan ahi hi. Laisiengthou mun khat na sim chiengin, tuomi mun chou en sinlen, adang akizoitawn, Tang dangten bangchin agen ei, akituoh leh tuolou dan suikhietna zat ding ahi hi. Mi khenkhatten Laisiengthou asim chiengun, “Sumkuong Chieng kei/ tu” dan in, asimna mun chou pansan, mundangten bangchin a gen ei?chite sui/ et-kah sawm lou in, tuami khu akhente adin, dinkhiel thei ahizien, pil vang angai mama hi.

Akhupsitna: Laibu dangte banga I Laisiengthou upen kimaw simsim theilou ahia, hunpie ngai, lungsim pie ngai, pen-le-laipuon zang a kipat ngai ahi, neulai a ABCD simdan a kimawh simsim theilou ahidan na theichien tai ma? Maw simsim pen in phattuomna hingpe lou ding, ahinla Simlou a Almara leh Table tunga puongthelthul a koite sangin, amaw simsim ten neukhat phattuomna neizaw mai thei hi (asim kingkenglou te sangin). Khristian khat na hi a, na ki Hagau mi sa vanga Laisiengthou na sim ngailou leh Hagau mi hi tahtah lou nahi chi kigel doh mai in, Laisiengthou pen sim maimai die hunlou in zuiding ahidan Jakob 1: 22 nan,“Hinanleh nouma leh nouma kisol in thungaikhie maimai hilouin, thuzuite hi zaw un” chin agen hi. Tualeh gingtute die Laisiengthou khu ihinkhuo adie bang adiei? ichileh Ps. 119: 105 nan, “Na thu khu ka kenga dingin meivah ahi a, ka lampi a dingin vah ahi” chin agen hi. Khristianten ihinkhuo a melmapa Setan izaw theina dingun, Setan in Mangpa Jesu a sollai in, Mangpa Jesun thugen chiemte vai, tuakhu, “Mihing tanghou guoh in ahing sih dinga, Pasian kam a thu chin pawtin ahingzaw ding” chin Mt. 4:4, Lk. 4:4 naten agen hi. Tunia kipan Laisiengthou manphatdan thei a simthei tadin, simtu zousie Mangpan thupha hingpe chiet tahen, chi ka thumna ahi hi.
---------
Share:

No comments:

Post a Comment

Comments not related to the topic will be removed immediately.

Recent Posts

Popular Posts

Articles

SUBSCRIBE

Thangkhal Bible in Mobile

Mobile phone a Thangkhal NT Bible koih ding dan

Read Thangkhal NT Bible

JOIN KV fb

ZOMI FINS

PHOTO GALLERY

THANGKHAL COSTUMES
TBCWD TOUR 24-Sept-2022
Kulhvum Prayer

Blog Archive