NAMTE NUAM UH HEN (E004) Topic: Pasian Khat Chauh In Amah Ngak Mite A Diing In Nna Asepsak Hi. By: Pastor Thangdoulal

 NAMTE NUAM UH HEN (E004)
Topic: Pasian Khat Chauh In Amah Ngak Mite A Diing In Nna Asepsak Hi.
By: Pastor Thangdoulal

Leitung ah Sahkhaw tuamtuam; Sikh (Punjab a mi tamzawte zuih sahkhua ahih man in Punjab sahkhua chia theih in a om hi). Zoroastrain (India a Hindute sahkhua bameeng ahi). Jain (Buddhism apat a meengsawn Hindute sahkhua khat ahi). Shinto (Japante sahkhaw zuih khat ahi). Hindu (Kolte sahkhaw zuih thupi penpen ahi). Confucianism (Confucius kichi mipa in ana phuhkhiat sahkhua ahi a, Chinese religion chi a theih in a om hi). Dinka (Southern Sudan gam a teeng, singtangmi nam mawlte leh a sahkhua min uh ahi). Judaism (Juda- Hebrew mite sahkhua ahi). Buddhism (Buddha kichi mipa in ana phuhkhiat sahkhua ahi a, ama'uh Buddha inkuanpihte kiminvohna ahihleh Gautama ahi hi). Christian (Jesu khrist in a sisan a a leisa, a nungzuite leh amite zuih sahkhua ahi hi). Islam (Mohammed kichi mipa'n ana phuhkhiat sahkhua ahi a, hih sahkhua zuite ahihleh Muslim zong akichi uhi). Hih sahkhuate tengteng akipan in pasian tuamtuam tampi a om a, tuate lak ah Hindute pasian min teng maimai zong eite'n  i theikim zoukei uh hi. Hibang a a tuul(thousands) athen (lakhs) asim pasian tuamtuam tampite lak ah, akithei phavetlou eite na-ngawn in zong ni danglai in i pu i pate un pasian tuamtuam tampi ana nei uhi; tuate ahihleh Sumtong pasian, Suutpi pasian, i chihte uh leh a dang tampite ahi.

Hih i pu-le-pate un Sumtong leh Suutpi pasian chauh pasian in ana nei kei le-uh zong a pasian uh dangte tengteng  saang in Suutpi leh Sumtong pasiante a poimawh ngaihzaw uh hi. Hibang a i pu-le-pate un pasian a na biaklai un mi chi-na (damlou) khenlhatte ahihleh innsung vei chih bang ana  omthei zeel uh hi. Huabang natna veite a damtheih kiikna diing un, Suutpi pasian kiang ah ana kithoih uhi. Hibang 'kithoihnate apan a damna mu/tangh i  lak uah tuni tan in muhtheih diing a omlai hi. Aamah ahihleh Pi. Hangngaihching ngoiphai a Pu. Tunchin zi ahi'.4 Hitamahleh Sumtong pasian pen hibang ana hikei hi. Sumtong pasian ahihleh ataktak a chih in i pu-le-pate uh mission ahi. Tuaziak in hih a nuai ah sumtong pasian thu tomkim i kikum diing uh hi.

A. Sumtong Pasian

I na gensa bang un hih Sumtong Pasian ahihleh i pu-le-pate uh missions ahi hi.  Aziak pen, hih Sumtong pasian a lung kimsakte'n leitung thupha a ngah ding uh a, a lungkimsak zouloute'n ngah kei ding uh hi. Hih Sumtong pasian lungkimna diing a a nna septe uh pen ama'uhte a diing in, tulai a eite chih daan hileh missions ahi hi. Tualeh hih Sumtong pasian a hung omdaan pen hih bang in a na kigen hi.

Nidanglai in unau (uta) pasal nih ana om ua, a u pen min Thanghou ahi a, a nau pen min Liandou a kichi hi. Hih uta tegeel pen a pa un a na sihsanbaih mahmah ziak in, tagah hinkhua haksatak in naupang neu nou ahihlai ua pan in a na sintou uh hi. Upanu Khaizaniang in a gendaan in "A kemtu diing a om kei a, ani (aunt) uh kiang ah Thanghou a om a, Liandou pen a omna diing a om kei hi. A gang (uncle) uh pen migiloupi ahihziak in a uta un a beelthei kei uh hi. Tuaziak in Liandou pen a nite inn nuai ah a hung khawsapanta hi. A nek diing uh a om kei a, a haksa mahmah uh hi. Tulai bang a kiloh leh sum zon chihte lah, bangmah a om naikei a,  a genthei mahmah uhi.
Thanghou in a nau inn nuai a khawsa a om pen, a guuk in baalpum-huan, an a nei a a nekte uh a khiatdap zeel hi. Tua bang in a ni'n zong a khiat gige hi. Tuabang a a hung gamtatlai un, a gang (uncle) ni khat tuanghawm ah a hung daileng hi (Nidanglai in dailen buuk chihte a om sese kei a, a tuangpheilai uah, mun khat a hawmsak ua, tua tuanghawm pen niin zousiah khiatna leh dailen na a zong zak ahi). Inn nuai a gilkial leh thawmhautak a om, a u leh a ni baalpum-huan minsa, niin daandaan a, niin paihna tuanghawm a a hung khiat diing uh kinemtak a na ngak zing Liandou in a gang (uncle) tuanghawm a daileng pen a et leh, a chiltang tegeel baal a mu in, e!.. ka ni'n baal ingh khiat e, chi a a gangpa chiltang tegeel a vatuuk/mat leh, a gangpa heh sengseng in, tua ni a kipan in Thanghou leh Liandou a hung delhkheta hi5. Hih ni a kipan in Thanghou leh Liandou in a miimtang leh taangtang phelhawmna diing lam uh theih kholhlouh in a hung zuan panta uh hi.

Awnkap veng churachandpur a om pi Henniang in agen beh zeel na ah, "Thanghou leh Liandou pen a ni un a gangpa uh theihlouhkaal in sun an diing a a an pheltuun tawh a hung vaak a, hibang a haksatak a a hung khawsak kawm-kawm un, Thanghoute uta in lou (singtang lou) a hung bawl uh hi.

Ni khat mupi (eagle) khat in guul khat a tohlai a na laksak uh hi. Tua guul pen neek teitei diing in a koih uh hi. Hilezong tua guul ne diing a a vapailai un, tua guul a na om nawnkei hi. Hinanleh, nitak vaai a hungtun un, a an a tui diing uh bawl in, pitek khat a na buai mahmah hi. Tua chia lamdang sakna tawh kidim kawm in, Thanghoute uta in sil omdaante a hung dongta uh hi. Tuabang a a doklai un, pitek nu'n, amah leh amah a kigen na ah, kei pen mupi (eagle) khut a pan a na hutdam uh guul ka hi achi a, tua chiin hih pitek nu tungtawn in Thanghou leh Liangdou pen gentheihlouh khop in a hung hausata uh hi.  Hinanleh hun bangtan hiam khit in Thanghou in anu (apa asih phat phat a sa-ngak tawh na kizawltai pen) abelgol sung a a siluang a vui ziak in hih pitek nu'n a na nuseta hi. Hih pitek nu'n Thanghou leh Liandou kiang ah thu khaak khat anei a, tua ahihleh, hih mun ah hung na bia zeel-zeel un chih ahi. Tua mun pen Sumtong ahi. Tua chi a Thanghoute unau in Sumtong a biakna a hungpattak un, a teenpih leh giahpih a khomite tengteng in zong, Thanghoute hauhna eng leh deihzawhtak kawm in, Sumtong ah pasian a hung beta uh hi. Hih pen ei pu leh pate'n zong a na zuilai uh hi5. Hauh ding lunggulhna tawh Sumtong ah pasian a na bia ua, Thanghoute thupha a pia pasian pen, sumtong ah a om hi chi in ana be le-uh zong kuamah Thanghoute bang a hauhna mu a om kei ua, zong a hau a na kigenkha kei hi. Tua ahihziak in pasian taktak a hikei chih i theithei uh hi. Pasian taktak mite, leh amah ngak mite adiing a nna sem pasian khoi ah i muta diing uai le? …….

B. Bible Sung a kimu Pasain

Laisiangthou sung a i muh uh Pasian ahihleh, a mite a khotuah-theihna diing a, amah leh amah kitawisang Pa ahi hi (Is. 30:18) chih pen a chiamtehtaak mahmah sil ahi hi. Jawlnei Isai in hih pasian pen hi bang in a na gen hi, "Khangluilai apat a kuamah mawng mawng in zaak zong a na zaak khaak ngailouh, Bil kichi in zong a na zaakkhak ngailouh uh ahi. Nang chihlouh mihingte mit in Pasian dang a na mukha ngai kei hi. Amah (Pasian) ngak zingte (gige) a diing a nna sepsak gige, nang chihlouh kuamah a om kei hi" (Is. 64:4 kuki). Isai in Pasian thupina leh vaangletna kilakna diing in mite'n Pasian a diing a nna a sep diing uh a poimawh louhdaan hih bung-le-taang tungtawn in a kichian hi. Hih pen Pasian in amah thupinate leh vaangletnate tengteng mite lak a tawisang a a omtheihna diing in  mite'n ama (Pasian) nna a sep diing uh a poimawh kei a, hinanleh aman (Pasian in) mite tung ah nna a hung semzaw hi. Adiak in amah ngak mite tung ah ahi.

Isai in a na gen khitsate bangsim in sawltak Paul in zong Athen mite kiang ah hih bang in a chi hi, Pasian "panpih-ngai bang a mihing khut a nna sepsak zong a ngaikei a, mihing tengteng kiang a hinna, naakna leh sil zousiah pepa ahizaw hi (Nas. 17:25).

Pasian ahihleh minthang leh thupitak a hi a, Ama'n (pasian in) ama nna sem diing mi  poimawh kei a, hinanleh, ama'n amau'hte (namte) a diing in kihongtak in a nna uh a sepsak hi. "Mihing tapa na-ngawn mite'n a nna a sepsak diing uh a hikei a, mite nna sem diing leh mi tampite tatna diing a a hinna pe diing a hung pai ahi zaw hi" (Mk. 10:45). Missions pen Pasian nna sep teiteina diing a recruitment project ahi kei a, hilezong, puaknatna leh pasian dangte tung a puakgikna  a kipan a liberation project ahizaw hi (matt. 11:28-30).
Isai in a gen a,  'Hibang Pasian pen leitung ah muh zong a na kimukha ngaikei a, zong a na kizakha ngaikei hi,' a chi hi (Is. 64:4). Tualeh Isai in a etna lam teng a a muh pipen  bang hiam i chihleh pasiante  ahi ua, hih pasiante pen nna sepsak ngaite a hi ua, nna hung sem diingte a hikei uh hi. 

Etsakna dingin: Babylon pasiante, Bel leh Nebo Pasian te:
Hih pen Babylon pasiante a diing a huntawp ahi! Bel leh Nebo zong khatvei biak in ana omta ua; hinanleh tun sabiltung tung a guan ahita uh hi; gantate nungzaang a diing a puakgik ahita uh hi. Milim te ama'uh a kihundam zoukei ua; mat a puak mang in a omzaw uh hi. Ka mite lak a omsun, Jacob suante aw hung ngaikhia un. Na pian ni ua kipan, ke'n k'ung na keem toutou hi. Kei na Pasian uh ka hi, k'ung keem tawntung diing, na teek ua, na sam uh a hung kaan dong in Kei mah bawl na hi ua, k'ung keem ding hi; panpihna leh hutkhiatna k'ung pe diing hi- (Is. 46:1-4; cf. Jer. 10:5).

Hih Pasian tampite leh pasian taktak, Laisiangthou a i muh uh akibak louhnate hibang ahi. Pasian taktak Bible a i muh un eite (mihingte) a hung (pua) keem a, pasian dangte pen mihingte'n i kep (i puak) uh a ngai hi. Pasian taktak in na a hung sem a, himahleh pasian dangte pen a na uh sepsak diing in, mi a om a ngai hi. Pasian ahihleh mihingte khotuah theihna diing a amah leh amah kitawisang Pa ahi a, himahleh, pasian dangte pen a kitawisang theihna diing un, sila tampi a neih uh a ngai hi. Tua ahihziak in Pasian lunggulhna pen mi kua hiam in (athupi) Namte tengteng tung a a vaanglet diing veinatna aneih bang ahi a, hih veinatna in amah a hehpihna ah a puiluut a, tuachiin leitung ah missions phutkhiat teitei diing in a om hi. Aziak ahihleh amah pasian dangte tengteng bang ahikei a, Pasian taktak, amah ginna tawh ngakte a diing a nna sepsak Pasian ahi hi.

TOUPA'N THUPHA HUNG PETA HEN
Share:

No comments:

Post a Comment

Comments not related to the topic will be removed immediately.

Recent Posts

Popular Posts

Articles

SUBSCRIBE

Thangkhal Bible in Mobile

Mobile phone a Thangkhal NT Bible koih ding dan

Read Thangkhal NT Bible

JOIN KV fb

ZOMI FINS

PHOTO GALLERY

THANGKHAL COSTUMES
TBCWD TOUR 24-Sept-2022
Kulhvum Prayer

Blog Archive